Muzycznych pojęć słowniczek: G

Witam w kolejnej części muzycznego słownika. W tym wpisie poznacie hasła bardziej popularne, takie jak girlsband, gitara czy gramofon oraz te znane tylko nielicznym, np. gajdy czy też galant.

ZNAJDZIESZ:

• gatunki muzyczne
• niektóre bardzo podstawowe i popularne pojęcia muzyczne (w tym wpisie np. gitara)
• nazwy muzycznych zawodów
• instrumenty
• tempa używane w muzyce
• rodzaje utworów
• czynności w jakiś sposób związane z muzyką 
• niektóre historyczne zagadnienia
• rzadziej używane określenia stosowane w zapisie nutowym.
  

(NIEMAL NA PEWNO) NIE ZNAJDZIESZ:

• opisów podstawowych nut (cała nuta, półnuta, ćwierćnuta; do, re, mi, itp.) i pięciolinii, w końcu do przedszkola już chyba nie chodzisz, co?
• metrów muzycznych (np. 3/4, 4/4; nie mylić z tempem)
• zespołów i artystów.

 G/g:

1. G - umowny skrót dla tonacji, gamy i trójdźwięku G-dur; g - dla g-moll
2. G - nazwa grupy kluczy.

gabber (ang. od gab - gadać, paplać, nawijać) - odmiana muzyki techno o ekstremalnie szybkim tempie.

 

gajdy - dęty ludowy instrument zbudowany ze skórzanego worka i dwóch piszczałek; inaczej dudy.

 

galant - styl muz. charakteryzujący się lekkością i bogatą ornamentyką, popularny w latach 1720-60, przeciwstawny muzyce barokowej. 

galop - szybki taniec salonowy o parzystym takcie, popularny w XIX w.

gama - skala durowa lub molowa, złożona z dźwięków o określonej wysokości, z dźwiękiem centralnym, np. gama G-dur.

gamelan - indonezyjski zespół złożony z instrumentów perkusyjnych (gongi, bębenki) i kilku melodycznych (flet, szałamaja).

gangsta/gangsta rap - odmiana rapu, z tekstami piosenek pełnymi przemocy, o tematyce przestępczej.

gawot - fr. taniec ludowy o tempie umiarkowanym, od XVI w. będący tańcem dworskim, a w XVII w. włączony do oper i baletów.

girlsa - tancerka rewiowa, inaczej girlaska.

girlsband (ang. dziewczęcy zespół) - grupa muz. składająca się z młodych kobiet.

gitana (hiszp. dosł. Cyganka) - żywy taniec cygański z kastanietami.

gitara (gr. κιθάρα - gr. instrument strunowy szarpany pochodzenia wschodniego, udoskonalony typ liry) - szarpany instrument o sześciu lub siedmiu strunach i płaskim pudle rezonansowym.

Fot. pixabay.com

 

glissando (fr. od glisser - ślizgać się) - płynne przejście z jednej wysokości głosu na drugą podczas śpiewu lub za pomocą przesunięcia palca po klawiszach albo strunach (np. na skrzypcach i puzonie).

glockenspiel - instrument perkusyjny zbudowany z dzwonków lub płytek metalowych.

 

głos:

1. naturalny dęty instrument będący rodzajem aerofonu stroikowego
2. zakres i barwa właściwe dla danego typu wokalisty, u kobiet: sopran, mezzosopran, alt i kontralt; u mężczyzn: tenor, kontratenor, baryton i bas
3. rejestr w organach
4. jedna z linii melodycznych w utworze wielogłosowym lub partia wokalna albo instrumentalna w partyturze.

go-go - taniec erotyczny wykonywany przez profesjonalne tancerki w nocnych klubach.

 

gondoliera - liryczna pieśń wykonywana przez weneckich gondolierów lub na niej wzorowana. 

gong:

1. metalowy, okrągły instrument perkusyjny, w który uderza się specjalną pałeczką
2. dźwięk wydawany przez ten instrument.

Fot. pixabay.com

gorgia (wł. dosł. wymowa gardłowa) - rodzaj improwizowanych ozdobników wykonywanych przez śpiewaka, szczególnie popularnych w muzycznych formach w XVI i XVII w. (msze, madrygały).

gospel (ang. dosł. Ewangelia, doktryna) - dynamiczna, pełna energii muzyka chrześcijańska, wykonywana zwykle w kościołach przez chór złożony z czarnoskórych wykonawców. 

gothic rock - styl w muzyce rockowej wyróżniający się swoistym dramatyzmem, tekstami o posępnym nastroju, potęgowanym przez czarny ubiór i upiorny makijaż wykonawców.

graduał (łac. graduale - modlitwa stopni):

1. w liturgii katolickiej: część mszy czytana lub śpiewana między lekcją a ewangelią
2. księga chorału gregoriańskiego zawierająca śpiewy mszalne całego roku kościelnego.

gramofon (gr. γράμμα - zapis, pismo, φωνή - dźwięk) - urządzenie służące do odtwarzania dźwięku zapisanego na płycie analogowej.

Fot. pixabay.com

 

grandioso - sposób wykonania utworu: majestatycznie.

grave - sposób wykonania utworu: poważnie, ciężko.

grazioso - sposób wykonania utworu: z wdziękiem, miło.

gregoriański chorał - wprowadzony przez papieża Grzegorza Wielkiego jednogłosowy śpiew liturgiczny bez akompaniamentu instrumentów.

groupie - osoba, najczęściej młoda dziewczyna, która jest zapaloną miłośniczką jakiegoś zespołu i jeździ za nim podczas trasy koncertowej.

grunge (ang. dosł. brud):

1. styl w muz. młodzieżowej popularny w latach 90. XX w., o ostrym, rockowym brzmieniu
2. styl bycia fanów tej muzyki, charakteryzujący się celowym podkreślaniem nieporządku i buntem wobec przyzwyczajeń klasy średniej.

gryf - część instrumentu strunowego w postaci długiej listwy połączonej z pudłem rezonansowym, do której podczas gry przyciska się umieszczone nad nią struny.

Źródła:

• Wielki słownik wyrazów obcych, Krakowskie Wydawnictwo Naukowe, 2015, str. 309, 311, 314, 322-324, 326-333
• Słownik wyrazów obcych, Wydawnictwo Naukowe PWN, 2007, str. 141, 146, 149, 153
• Nowa podręczna encyklopedia A-Z, Wydawnictwo Zielona Sowa, 2007, str. 293-294, 310.

Pozostałe części słownika są dostępne na stronie głównej w zakładce Słowniczek.