Muzycznych pojęć słowniczek: W

Witam Was w ważnym wycinku wokabularza! Tak, celowo w poprzednim zdaniu użyłam wyłącznie wyrazów na W, bo właśnie o pojęciach muzycznych na tę literę przeczytacie w tym poście.

ZNAJDZIESZ:

• gatunki muzyczne
• niektóre bardzo podstawowe i popularne pojęcia muzyczne (w tym wpisie np. walc)
• nazwy muzycznych zawodów
• instrumenty
• tempa używane w muzyce
• rodzaje utworów
• czynności w jakiś sposób związane z muzyką 
• niektóre historyczne zagadnienia
• rzadziej używane określenia stosowane w zapisie nutowym.
  

(NIEMAL NA PEWNO) NIE ZNAJDZIESZ:

• opisów podstawowych nut (cała nuta, półnuta, ćwierćnuta; do, re, mi, itp.) i pięciolinii, w końcu do przedszkola już chyba nie chodzisz, co?
• metrów muzycznych (np. 3/4, 4/4; nie mylić z tempem)
• zespołów i artystów. 

wagant (łac. vagans - wędrujący) - średniowieczny aktor, śpiewak i poeta, wędrujący zwykle w większej grupie dającej przedstawienia o wesołej i satyrycznej treści, inaczej goliard.

wah-wah/wa-wa - efekt ciągłej zmiany barwy dźwięku, uzyskiwany na instrumentach dętych przez odpowiednią artykulację i poruszanie tłumikiem, oraz na urządzeniach elektroakustycznych, stosowany w muzyce rozrywkowej.

wajdelota (niem. Weidler - guślarz-wróżbita pruski) - guślarz, wróżbita i śpiewak w czasach pogańskich na Litwie, pełniący funkcję kapłana niższego rzędu (Artur, przyszykuj kadzidło; sorki, nie mogłam się powstrzymać 😀).

walc - taniec towarzyski z charakterystycznym wirowym ruchem tańczących, dzieli się na angielski, francuski i wiedeński.

Fot. pixabay.com / fielperson

walkman (ang. od nazwy firmowej, od walk - iść, chodzić, man - człowiek) - mały, przenośny magnetofon ze słuchawkami.

waltornia (niem. Waldhorn, od Wald - las, Horn - róg) - instrument dęty o metalowej rurze zwiniętej w trzy kręgi, rozszerzającej się u wylotu, z trzema dodatkowymi rurkami pośrodku kręgów, włączanymi przez wentyle, wydający głęboki, miękki dźwięk, inaczej róg.

wariacja (łac. variatio - odmiana) - w l.mn. (wariacje): modyfikacje tematu utworu lub jego części oraz utwór muzyczny zbudowany z wyrazistego tematu i jego modyfikacji.

Fot. kicket.com

Warszawskie Towarzystwo Muzyczne - utworzone w 1871, od 1951 jest imienia Stanisława Moniuszki; odgrywa ważną rolę w życiu muzycznym stolicy; jego działalność jest powiązana z koncertami, szkołami muz., publikacjami nutowymi itp.; Muzeum i Archiwum WTM gromadzi rękopisy polskich kompozytorów.

wave (ang. dosł. fala) - format zapisów komputerowych plików muz., w którym jedna minuta zajmuje od 0,6 do nawet 27 MB (zwykle piosenki, niezależnie od formatu, mają ok. 5 MB).

wentyl - urządzenie otwierające dopływ powietrza do piszczałek organów oraz klapa w instrumentach dętych blaszanych, której naciśnięcie powoduje włączenie dodatkowych części instrumentu i zmianę wysokości dźwięku.

wersja (łac. versio - obrót, przekład) - jeden z kilku wariantów opracowania danego dzieła muzycznego, inaczej wariant lub przeróbka.

wibracja (łac. vibratio - drganie, drżenie) - szybkie, niewielkie odchylenia od wysokości dźwięku.

wibrafon - instrument perkusyjny wydający wibrujące dźwięki po uderzeniu pałeczkami w metalowe płytki połączone z rurami rezonansowymi i mechanizmem wywołującym wibrację dźwięków.

wibrator (nie mylić z gadżetem erotycznym!!!) - część instrumentu wprawiana w drganie i wydająca dźwięk, np. struna lub membrana.

wibrować - o głosie lub dźwięku: rytmicznie zmieniać się i brzmieć raz wyżej, raz niżej.

wideoklip - inaczej teledysk.

Fot. techviral.net

Winamp - swojego czasu najpopularniejszy program do odtwarzania plików MP3 (dla mojego pokolenia to część dzieciństwa 😀).

wiola - instrument smyczkowy z czterema strunami, kształtem przypominającym większe skrzypce, wydający dźwięki o ciemnej barwie, inaczej altówka.

wiolinista (wł. violino - skrzypce) - osoba zawodowo grająca na skrzypcach oraz nauczyciel gry na tym instrumencie.

wiolinistyka - sztuka artystycznej gry na skrzypcach.

wiolista - muzyk grający na wioli.

Fot. pixabay.com / enbuscadelosdragones0

wiolonczela - chordofon smyczkowy, instrument tenorowo-basowy budowany na wzór skrzypiec, z nóżką w dolnej części korpusu, trzymany między kolanami przez grającego znajdującego się w pozycji siedzącej.

wirginaliści angielscy - grupa angielskich kompozytorów z XVI i początku XVII w. tworzących utwory na wirginał z elementami wirtuozowskimi, np. William Byrd, Thomas Morley, Giles Farnaby.

wirginał - chordofon klawiszowy jako rodzaj szpinetu o czworokątnym pudle rezonansowym.

wirtuoz - muzyk, który w mistrzowski sposób opanował grę na instrumencie.

wirtuozeria - opanowanie czegoś, zwłaszcza gry na instrumentach, w sposób doskonały, wybitny, inaczej kunszt, mistrzostwo.

wirtuozostwo - inaczej wirtuozeria.

wodewil - widowisko sceniczne, w którym tekst mówiony przeplata się ze śpiewem i wstawkami baletowymi.

wodewilista - artysta występujący w wodewilach oraz autor tworzące wodewile.

wokal (łac. vocalis - głosowy) - część śpiewana w utworze.

Fot. pixabay.com / hawk5555

wokalista - piosenkarz, śpiewak oraz członek zespołu muz., który śpiewa, w przeciwieństwie do instrumentalistów.

wokalistyka - dziedzina muzyki obejmująca utwory przeznaczone do śpiewu oraz teoria śpiewu.

wokaliza - melodia wykonywana na pojedynczej samogłosce, bez tekstu, stanowiąca samodzielny utwór z towarzyszeniem akompaniamentu lub ćwiczenie w nauce śpiewu.

wokalizować - wykonywać samą melodię bez tekstu, najczęściej powtarząjąc jedną samogłoskę, traktując głos ludzki jak instrument.

wokalny - związany ze śpiewem, przeznaczony do śpiewania.

wolumen/volumen - donośność dźwięku i stopień jego nasycenia.

Fot. viva.pl

Woodstock - festiwal muzyczny, który odbył się w sierpniu 1969 na farmie Maxa Yasgura w Bethel koło Nowego Jorku. Wystąpili tam m.in. Jimi Hendrix, Joe Cocker, Janis Joplin i Carlos Santana. Artyści za występ nie pobrali żadnych pieniędzy, a publiczność liczyła ok. 300 tys. osób.

wyciąg fortepianowy - opracowanie utworu orkiestrowego lub orkiestrowo-wokalnego, z zachowaniem najważniejszych elementów melodyki, rytmiki i harmoniki na fortepian, dla celów poznawczych i dydaktycznych.

Źródła:

• Wielki słownik wyrazów obcych, Krakowskie Wydawnictwo Naukowe, 2015, str. 917-919, 923-926, 928-929
  
• Słownik wyrazów obcych, Wydawnictwo Naukowe PWN, 2007, str. 426, 430, 432-434, 437
  
• Nowa podręczna encyklopedia A-Z, Wydawnictwo Zielona Sowa, 2007, str. 921, 925, 942-943, 955, 960.

 Pozostałe części słownika są dostępne na stronie głównej w zakładce Słowniczek.